آلوده‌ترین حالت تهران
نفس‌کشیدن در تهران آسان نیست؛ آلودگی هوا بست‌نشینی کرده و بناست تا آخر هفته در این شهر بماند. این آلوده‌ترین پاییزی است که پایتخت در چهار‌سال اخیر تجربه می‌کند.
مدارس تعطیل، تردد کامیون‌ها و برگزاری مسابقات ورزشی در فضای باز ممنوع شد عضو انجمن نفس گفت: مهمترین منشأ آلودگی تهران منابع متحرک است که با بنزین های غیراستاندارد تغذیه می شوند
به گزارش شهروند، نفس‌کشیدن در تهران آسان نیست؛ آلودگی هوا بست‌نشینی کرده و بناست تا آخر هفته در این شهر بماند. این آلوده‌ترین پاییزی است که پایتخت در چهار‌سال اخیر تجربه می‌کند.
به گزارش شهروند، نفس‌کشیدن در تهران آسان نیست؛ آلودگی هوا بست‌نشینی کرده و بناست تا آخر هفته در این شهر بماند. این آلوده‌ترین پاییزی است که پایتخت در چهار‌سال اخیر تجربه می‌کند.
نه فقط تهران بلکه سایه سیاه آلودگی دیروز بر سر تبریز و ارومیه و اصفهان هم سایه انداخته بود. در تهران اما وضع آلودگی به حدی رسید که آمبولانس‌ها در جای‌جای شهر مستقر شدند و اورژانس هم اعلام آمادگی کرد.
این شصت‌ویکمین روز آلوده سال و چهلمین روز آلوده پاییزِ بی‌باران تهران بود، به‌طوری که براساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوا، اوضاع شاخص کیفیت هوای تهران روی عدد ۱۴۸ قرار گرفت؛ یعنی در مرز ناسالم برای همه گروه‌های جامعه.
بدتر از این هم اتفاق افتاد، چون در یکی از ایستگاه‌های شهر شاخص ٢٤ساعته کیفیت هوا تا ١٨٠ هم بالا رفت. درحالی که پیش از این، مسئولان شهری پاک‌شدن هوا در فصول سرد را وعده داده بودند، رویای سپری‌کردن هوایی سالم در پاییز امسال، دود شد و به هوا رفت.
با شدت‌گرفتن آلودگی هوا به سیاق همیشه، برای تعطیلی روز سه‌شنبه گمانه‌زنی‌هایی شد و درنهایت بعدازظهر دیروز کمیته اضطرار آلودگی هوا، تمام مقاطع تحصیلی استان تهران غیر از پردیس، فیروزکوه و دماوند را تعطیل اعلام کرد. تعطیلی مدارس تنها برای تهران نبود و مدارس تبریز و اصفهان هم در ٢ روز آینده تعطیل شدند.
از سوی دیگر، مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور هم خبر داده است که تا سه‌روز آینده وزش باد قابل توجهی پیش‌بینی نمی‌شود و بنابراین آلاینده‌ها تا صبح پنجشنبه میهمان تهران خواهند بود؛ میهمانی که البته چهارمین عامل خطر مرگ‌ومیر در دنیاست.
دود، سلامت کودکان و بزرگسالان را نشانه رفته است. گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران هم اینطور می‌گوید که ایستگاه‌های متعددی در شهر تهران در ۲۴ساعت گذشته غلظت‌های بالایی از ذرات معلق کوچکتر از ٢,٥میکرون، در حدود ۱۰۰میکروگرم بر مترمکعب نشان داده‌اند که مقدار بسیار بالایی است و می‌تواند بشدت برای سلامتی افراد خطرناک باشد.
به گفته مدیر شبکه سنجش کیفیت هوای شرکت کنترل کیفیت هوای تهران براساس داده‌های اندازه‌گیری‌شده ذرات معلق کوچکتر از ٢.٥میکرون در شهر تهران، دیروز شاخص این آلاینده عدد ۱۴۷ را نشان می‌داد و بیانگر شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس و در مرز شرایط ناسالم برای همه اقشار جامعه است.
از طرف دیگر، غلظت بالای ذرات کوچکتر از ٢.٥میکرون در ایستگاه‌های متعدد در نواحی مختلف شهر، نشان می‌دهد که ابر آلایندگی ذرات معلق در سطح شهر گسترده شده است. در ایستگاه‌های متعددی در شرق، غرب، جنوب، شمال و نواحی مرکزی تهران غلظت بالای این ذرات مشاهده می‌شود که بیشینه آن هم برابر با ۱۸۰ است که مقدار بسیار زیادی است.
گزارش مرکز کنترل کیفیت هوای تهران کیفیت هوای چهار‌سال اخیر تهران نشان می‌دهد در بازه زمانی یک مهر تا ٢٦ آذر بدترین کیفیت هوایی در سال‌جاری سپری شده و درطول آن ٣٩روز هوای آلوده و بالاتر از حد استاندارد بوده است. از طرفی دیروز ٢٧ آذر هوا آلوده است تا چهلمین روز آلوده پاییز ٩٦ ثبت شود.
مصوبات آخرین جلسه
عصر دیروز کارگروه هماهنگی شرایط ویژه آلودگی هوای استان تهران به دلیل استمرار آلودگی هوا و تداوم آن در روزهای آتی، مصوباتی را برای کاهش آلاینده‌ها و بهبود وضع آلودگی درنظر گرفت که مهمترین آن، تعطیلی مدارس و اجرای طرح زوج و فرد از درِ منازل است. براساس مصوبات جلسه کارگروه هماهنگی شرایط ویژه آلودگی هوای استان تهران به غیر از مناطق فیروزکوه، دماوند و پردیس امروز سه‌شنبه بیست‌وهشتم آذر تعطیل اعلام شد.
اجرای طرح زوج و فرد از درِ منازل در روز سه‌شنبه، ممنوعیت فروش طرح ترافیک تا پایان هفته، توقف فعالیت‌های عمرانی و فعالیت کارخانه‌های آلاینده‌ساز و تردد کامیون‌ها به جز کامیون‌های حامل زباله و سوخت در سطح شهر تا چهارشنبه، لغو همه مسابقات ورزشی در فضای باز ازجمله دیدار پرسپولیس- صنعت نفت، توصیه به اصناف برای تعطیلی صنف خود دوساعت زودتر و همکاری مدیران در موافقت با مرخصی زنان و مادران شاغل در روز سه‌شنبه از دیگر مصوبات این جلسه بود.
معادن و کامیون‌ها در صف متهمان
پیش از آن‌که عصر دیروز جلسه کمیته اضطرار آلودگی هوا برگزار شود، دبیر کارگروه شرایط ویژه آلودگی هوا با بیان این‌که تردد کامیون‌ها به جز کامیون‌های حمل سوخت و زباله در سطح شهر تا چهارشنبه ممنوع است، گفت: «برخورد با خودروهای دودزا و فاقد معاینه فنی نیز همچنان در دستور کار پلیس راهور قرار دارد.»
براساس مصوبات جلسه کارگروه مهدهای کودک، پیش‌دبستانی و کلیه مقاطع تحصیلی مدارس استان تهران به غیر از شهرستان‌های دماوند، فیروزکوه و پردیس روز دوشنبه تعطیل اعلام شدند و اجرای طرح زوج و فرد از منازل و ممنوعیت فروش آرم طرح ترافیک روزانه از سوی شهرداری تهران تا روز چهارشنبه هم مصوب شد. علاوه بر این، توقف فعالیت معادن شن و ماسه، آسفالت و سیمان در سطح کل استان تهران و محدودیت فعالیت‌های عمرانی هم اعلام شد که تا روز چهارشنبه اجرا می‌شود.
کیومرث کلانتری، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان تهران همچنین با بیان این‌که مصوب شد با مرخصی مادران شاغل در دستگاه‌ها موافقت شود، هشدار داد که افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و ریوی، کودکان و سالمندان از تردد‌های غیرضروری در فضای باز خودداری کنند و سایر افراد هم فعالیت‌های طولانی‌مدت را در فضای باز کاهش داده و از انجام فعالیت‌های ورزشی بپرهیزند.
طبق مصوبات این جلسه، بنا شد که اورژانس تهران هم برای خدمات‌رسانی به شهروندان آمادگی کامل داشته باشد و برگزاری تمام مسابقات ورزشی در فضای باز روز دوشنبه ممنوع اعلام شد.
۳۴هزار‌میلیارد خسارت آلودگی هوا به اقتصاد ملی
از سوی دیگر، دست‌وپنجه نرم‌کردن با این شرایط درحالی است که به گفته ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت براساس گزارش رسمی سازمان بهداشت جهانی، از هر ١٠نفر در دنیا فقط یکی به هوای سالم دسترسی دارد و هوا یکی از مهمترین عوامل خطر برای سلامتی انسان است.
به‌علاوه آلودگی هوا چهارمین عامل خطر مرگ‌ومیر در کل دنیا به شمار می‌رود. حریرچی این حرف‌ها را در نشست خبری دیروز عنوان کرد. او آلودگی هوا را از علل مرگ‌های زودرس به شمار آورد و گفت: «این پدیده یکی از ریزفاکتورهایی است که بیماری‌های قلبی، عروقی، ریوی، کبد چرب و... را افزایش می‌دهد و در مواقعی که شدت پیدا می‌کند، وزارت بهداشت اقداماتی را انجام می‌دهد.
ذرات معلق زیر ٢,٥ میکرون عامل اصلی آلودگی هوا هستند و با توجه به تحقیقاتی که در سال‌های گذشته انجام شده، درحال حاضر از درجه خطر بیرون آمده است.» او مهمترین آلوده‌کننده‌ها را ذرات زیر ٢.٥ میکرون دانست؛ همان عاملی که در روزهای اخیر نفس‌کشیدن را در تهران سخت کرده است.
سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به این‌که درحال حاضر تبریز، ارومیه و تهران گرفتار آلودگی هوا هستند، به حرف‌هایش این را هم اضافه کرد: «براساس فرضیات مرگ‌های منتسب کسی که به دلیل بیماری ریوی، قلبی یا... فوت می‌کند، در گواهی فوت علت مستقیم مرگ ذکر نمی‌شود و در کل بیماری‌ها ناشی از مدرن‌سازی‌هایی است که انجام می‌شود.» با این حال دیروز، مدیرکل پزشکی قانون تهران اعلام کرد که شکایتی به دلیل مرگ ناشی از آلودگی هوا به پزشکی قانونی نرسیده است.
او با اعلام این خبر، موردی که صرفا مرگش به دلیل آلودگی هوا بوده و تحت این عنوان به پزشکی قانونی ارجاع شده باشد، نداریم، گفت: «ممکن است فردی در بیمارستان فوت شده و دارای بیماری‌های مزمن قلبی و ریوی باشد که آلودگی هوا آن را تشدید کند که پزشکان ما در بیمارستان برای این فرد جواز دفن صادر می‌کنند اما دلیل مرگش صرفا آلودگی هوا نیست.» اما حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت گفت که: «مرگ‌ومیر به دلیل آلودگی هوا وجود دارد.
هرچند در فصل زمستان اگر آلودگی هوا نیز وجود نداشته باشد، بستری افراد و خصوصا کودکان بیشتر می‌شود و همگی این بستری‌ها در فصل زمستان و آلودگی هوا، به دلیل آلودگی نیست. با این حال، این مسأله یکی از عوامل اصلی بستری و ناخوشی‌هایی است که در پیش‌رو داریم و به‌عنوان دستگاه اصلی مطالبه‌گر ما با دو موضوع بیماری حاصل شده و با مردمی که عدم احساس سلامت و رفاه جسمی- روانی پیدا می‌کنند، مواجهیم.»
سخنگوی وزارت بهداشت با بیان این اطلاعات درباره آلودگی هوا که گریبان چند کلانشهر را گرفته، همچنین آمار تکان‌دهنده‌ای هم از تأثیر این پدیده در بحث اقتصاد عنوان کرد: «در برخی از کشورها، ٧درصد از تولید ناخالص ملی به دلیل آلودگی هوا اتلاف می‌شود که این آمار در ایران ٢,٤٨درصد است. علاوه بر این، سالانه ٣٤هزار‌میلیارد تومان به دلیل اثرات آلودگی هوا خسارت به اقتصاد ملی وارد می‌شود.»
مصوبه فیلتر دوده خاک می‌خورد
مرداد امسال بود که لایحه هوای پاک، بالاخره از سد شورای نگهبان رد شد. چهارماه از تأیید این مصوبه گذشته و بعضی فعالان در حوزه آلودگی هوا، معترضند به این‌که بود و نبود این لایحه هنوز دردی از آلودگی این پاییز دوا نکرده است.
لاله حکمتی، عضو انجمن نفس، یکی از آنهاست که دليل جواب‌نگرفتن از لايحه‌ها و قوانين مرتبط با آلودگي هواي تهران را بي‌مسئوليتي در این‌باره می‌داند و می‌گوید: «مهمترين منشأ آلودگي هواي تهران، منابع متحرك است كه با بنزين‌هاي غيراستاندارد تغذيه مي‌شوند و از سوي ديگر، كيفيت قابل قبولي ندارند.»
او معتقد است؛ وقتي شهروندان از منشأ آلودگي هواي تهران باخبرند، بنابراين حتما مسئولان سازمان محيط‌زيست، شهرداري، وزارت كشور و وزارت صنايع هم از آن مطلع هستند: «در طول شب خودروهاي ديزلي زيادي بدون فيلتر دوده در سطح شهر تردد مي‌كنند و از سوي ديگر، روزانه تعداد زيادي خودروي بي‌كيفيت شماره‌گذاري مي‌شود كه جان شهروندان را به خطر مي‌اندازد.»
این عضو انجمن نفس با گفتن این موارد، به مصوبه فيلتر دوده كه از سال پیش‌روي ميز وزارت صنايع و سازمان محيط‌زيست خاك مي‌خورد، اشاره می‌کند كه معترض است، هیچ خبری از اجرای این مصوبه نیست. او درباره خودروهاي بي‌كيفيتي كه در ايران توليد مي‌شود هم، حرف‌هایی دارد: «اگر شركت‌هاي خودروسازي توانايي توليد خودروي باكيفيت را ندارند، اين شركت‌ها را تعطيل كنند. سلامتي مردم مهمتر است يا بيكاري؟ مشخص است كه جان مردم ارزش بيشتري دارد.»
حکمتی اين را هم می‌گوید كه بيشترين مسأله ما خودروهاي ديزلي و بنزين‌سوز است: «مگر دولت و مجموعه مسئولان نمي‌دانند كه تردد شبانه خودروهاي ديزلي تا چه ميزان هواي تهران را آلوده مي‌كند، درحالي كه ٨٥درصد از آلودگي هواي تهران به دليل منابع متحرك است و از اين ٨٥درصد هم حدود ٧٥درصد به دليل تردد خودروهاي ديزلي است.»
درحالی که در بحث آلودگی هوا، پای زباله‌سوز‌ها هم وسط می‌آید، او معتقد است كه آلودگي‌هاي ناشي از زباله‌سوزي يا فعاليت پالايشگاه‌هاي اطراف تهران سهم كمتري نسبت به منابع آلاينده دارد.
برخورد با ۴میلیون خودرو بدون معاینه فنی
دیروز بحث درباره آلودگی همه جا بالا گرفت. در کنار مسئولان مختلفی که در این مورد اظهارنظر می‌کردند، رئیس پلیس راهور ناجا هم آماری از برخورد با متخلفان این مسأله داد. تقی مهری با تأکید بر این‌که خودروهای فرسوده دوبرابر خودروهای نو مصرف سوخت دارند، گفت: «۷۴درصد مینی‌بوس‌ها، ۵۴درصد اتوبوس‌های شهری، ۴۲درصد اتوبوس‌های برون‌شهری، ۳۸درصد تاکسی‌ها و کامیون‌ها، ۲۲درصد وانت‌بارها، ۱۹درصد سواری‌های دولتی و سه‌درصد سواری‌های شخصی و مجموعا ۷.۷درصد خودروهای کشور معادل یک‌میلیون و ۳۵۰هزار دستگاه فرسوده هستند و هرساله به این میزان افزوده می‌شود.»
او با بیان این‌که یکی از مهمترین وظایف پلیس در قبال آلودگی هوا درحال حاضر، کنترل معاینه فنی است، خبر داد که در ٧ماه امسال در سراسر کشور، با حدود چهار‌میلیون خودروی فاقد معاینه فنی برخورد و اعمال قانون شده است. علاوه بر این، با حدود بیش از ٥٠هزار خودروی دودزا برخورد شده و طی این مدت در تهران حدود ٥هزار خودرو فک پلاک و به تعمیرگاه اعزام شده است.
سوخت فسیلی بزرگترین متهم آلودگی
خودروهای فرسوده دوبرابر خودروهای نو مصرف سوخت دارند. رئیس پلیس راهور ناجا معتقد است تا به مسأله سوخت‌های فسیلی از نظر استانداردها نپردازیم، هر کاری برای آلودگی هوا انجام شود، مثل مصرف قرص مسکن برای فراموشی موقتی درد است.
مهری با بیان این‌که بیشترین آلودگی هوا ناشی از سوخت‌های فسیلی است، گفت: «در کشور ما در سال ٨٤، حدود ۷.۵میلیون دستگاه خودرو وجود داشته که درحال حاضر این میزان به ٢٠میلیون خودرو رسیده و بیش از ٩٠درصد خودروها نیز تولید داخل هستند. تولیدکنندگان می‌گویند، مصرف خودروهایشان ٧ لیتر در هر ۱۰۰کیلومتر است اما عملا وقتی وارد چرخه فعالیت می‌شوند، بیش از ١٠ لیتر مصرف دارند. بنابراین باید برای داشتن هوایی سالم‌تر استاندارد خودرویمان را تغییر دهیم.» او موتورسیکلت‌ها را یکی دیگر از آلاینده‌ها معرفی کرد که اکنون تعدادشان به ١١میلیون می‌رسد و ٩٠درصدشان کاربراتوری‌اند.
آماده‌باشِ آمبولانس‌ها
با افزایش آلودگی هوای تهران، اورژانس هم تدابیر ویژه‌ای برای ارایه خدمات به افرادی که دچار مشکلات تنفسی می‌شوند، درنظر گرفت. ۸ دستگاه آمبولانس و اتوبوس آمبولانس اورژانس تهران در میادین آزادی، انقلاب اسلامی، امام حسین(ع)، ولیعصر(عج)، امام خمینی(ره)، شهرری، فردوسی و تجریش مستقر شده‌اند و تمام بیمارستان‌های تهران نیز برای پذیرش بیماران تنفسی آمادگی کامل دارند.
اینطور که رضا معتمدی معاون فنی و عملیاتی اورژانس تهران اعلام کرد، علاوه بر ۱۹۲ نقطه از شهر تهران که موتورلانس‌های اورژانس تهران در آن مستقر هستند، به منظور ارایه خدمات بهتر به مردم در زمان بروز مشکلات تنفسی، ۸ دستگاه آمبولانس و اتوبوس آمبولانس در میادین اصلی شهر تهران مستقر شده‌اند. آلودگی فعلا به پایان نمی‌رسد و گویا باید آمبولانس‌ها همچنان در خیابان‌ها باشند؛ چراکه به گفته احد وظیفه، مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور باید منتظر بود تا با وزش باد این آلودگی از تهران رخت برکند.
او گفته است که شهرهای ارومیه، تبریز، اصفهان و اراک که اتفاقا درگیر آلودگی‌اند، شرایط جوی پایدار تا روز چهارشنبه (۲۹ آذر) خواهند داشت و برای تهران هم پیش‌بینی شده که از بعدازظهر روز پنجشنبه (۳۰ آذر) وزش باد باعث کاهش غلظت آلاینده‌ها شود و طی پنجشنبه‌شب و روزهای جمعه و شنبه (۱ و ۲دی) شاهد بارش‌های ضعیفی خواهیم بود؛ بارش‌هایی که امید را برای راندن آلودگی زنده می‌کند.
