قرارداد 1919

لُرد کرزن؛ که بود و چه کرد؟

در تاریخ معاصر ایران، چهره‌های بسیاری از سیاستمداران خارجی در روند تحولات کشور نقش داشته‌اند. یکی از این شخصیت‌های تأثیرگذار، لرد جورج ناتانیل کرزن، دولتمرد پرنفوذ بریتانیایی است که ابتدا با چهره‌ای فرهنگی و به ظاهر بی‌خطر، یعنی یک خبرنگار و سیاح به ایران سفر کرد، اما بعدها به یکی از چهره‌های استراتژیک سیاست استعماری بریتانیا در خاورمیانه بدل شد.

١٠٠ سالگی یک قرارداد ننگ آور

حسن وثوق، معروف به وثوق‌الدوله تا پیش از تکیه‌زدن بر کرسی نخست‌وزیری مسندهایی، چون وزیر مالیه، وزیر معارف، وزیر خارجه، وزیر داخله و وزیر عدلیه را در دولت‌های مختلف تجربه کرده بود. وثوق‌الدوله به واقع ازجمله رجالی بود که همه آینده خود را روی حفظ روابط حسنه با انگلستان قمار کرده بود و حتی احمدشاه نیز با وجود این‌که دل خوشی از او نداشت فقط به واسطه اعتماد انگلیسی‌ها دو نوبت زیر بار نخست‌وزیری‌اش رفت و از قضا در همان نوبت دوم بود که آن فرزند ناخلف یعنی قرارداد ١٩١٩ متولد شد.