در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۲۴۲ مطلب
اما راهبردی که هم اکنون وزارت خارجه آن را دنبال می‌کند، پرسش‌هایی مطرح می‌کند که پاسخ دادن به آن‌ها در چارچوب راهبرد فعلی امکان پذیر نیست. این پرسش‌ها از این منظر مهم هستند که اروپایی‌ها مکانیسم حل اختلاف در برجام را فعال کرده و آمریکا نیز نه تنها هیچ تمایلی به بازگشت به این توافق نشان نداده بلکه از سایر اعضای توافق هسته‌ای درخواست کرده که «بقایای» برجام را رها کنند و برای امضای یک توافق جدید با ایران تلاش کنند.
ابتدا بسیاری از این واسطه‌ها برای دفع جنگ احتمالی وساطت می‌کردند، اما وقتی معلوم شد که ایران و آمریکا تمایلی به جنگ ندارند، واسطه‌ها برای از سرگیری گفتگو‌ها میان دو طرف تلاش کردند. گره اصلی هم همین جاست. دولت ایران بار‌ها اعلام کرده که اگر آمریکا تحریم‌ها را بردارد، ایران به سرعت با آمریکا مذاکره و حتی دیدار می‌کند. اما دولت ترامپ بار‌ها تاکید کرده که تحریم‌ها قبل از امضای توافق رفع نمی‌شوند.
هنوز نمی‌توان با قاطعیت گفت کدام سناریو درست است. اما مواضع آمریکا در دو ماه آینده (ضرب الاجل بازگشت تحریم‌های شورای امنیت در صورت عدم حل اختلافات برجامی) نشان خواهد داد که کدام سناریو درست است. اگر واقعا آمریکا بعد از ترغیب اروپایی‌ها به فعال سازی مکانیسم حل اختلافات، هیچ انعطافی برای تسهیل مذاکرات با ایران نشان ندهد، معلوم خواهد شد که اروپایی‌ها از آمریکا رکب خورده‌اند.
اما سوای اینها، ایران نیز در حال نزدیک شدن به یک ضرب الاجل حساس است. بزودی موعد پنجمین گام کاهش تعهدات هسته‌ای فرا می‌رسد. مقامات ایران همواره گفته‌اند که تا زمان محقق شدن منافع اقتصادی ایران، روند کاهش تعهدات را ادامه خواهند داد. اروپایی‌ها فعلا هیچ اقدام جدی برای تامین منافع اقتصادی ایران انجام نداده‌اند. از این رو، برداشته شدن گام پنجم کاهش تعهدات کاملا محتمل است. پرسشی که هم اکنون مطرح شده، این است که آیا وساطت شینزو در فرصت اندک باقیمانده (تا قبل از برداشته شدن گام پنجم کاهش تعهدات…
قنبری استاد دانشگاه گفت: در زمینه‌های اقتصادی که باید قوانین مناسبی به تصویب برسد، هیچ‌گونه احضایی انجام نمی‌شود، به عنوان مثال در مورد همین اظهاراتی که برخی از نامزد‌ها در مورد درست کردن اوضاع اقتصاد و بازگرداندن رونق به تولید کشور می‌گویند، اول آن‌ها باید مشخص کنند که ضعف قانون‌گذاری و یا حتی نظارت در این باره چیست، بعد بگویند که برنامه عملی برای این امر چه خواهد بود، همچنین ذکر این نکته ضروری است که قانون‌گذاری و نظارت بر حسن انجام آن مکمل یکدیگرند واگر شما این دو را به صورت مجموعه نبینید،…
سلامی با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی ایران به عنوان مدلی کارآمد و موفق باید در کشورهای دیگر تکثیر پیدا کند، گفت: این تکثیر به معنای حضور فیزیکی نیست بلکه باید پیام های انقلاب به دیگر کشورها صادر شده و مقبولیت در قلب ها ایجاد شود.
آمریکایی‌ها از همین ابهامات برای دور کردن و ترساندن شرکت‌های اروپایی از دادوستد با ایران استفاده می‌کنند. آنچه بر این ابهامات می‌افزاید، سکوت اروپاست. اروپایی‌ها تا حالا فقط چند بیانیه سیاسی درباره راه اندازی اینستکس صادر کرده اند، ولی نحوه عملیاتی شدن آن را به طور دقیق مشخص نکرده‌اند.
هم اکنون پرسش اصلی این است که این بار چه تضمینی وجود دارد که اینستکس موفق شود. واقعیت این است که فعلا هیچ تضمینی دیده نمی‌شود. اما موفقت این سازوکار به دو مسئله عمده بستگی دارد. نخست اینکه باید دید آیا آمریکایی‌ها با اینستکس موافقت می‌کنند یا خیر. فعلا آمریکایی‌ها مخالفت می‌کنند. ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان، با پیوستن شش کشور اروپایی به اینستکس مخالفت کرده است. مسئله دوم هم که به نوعی با مسئله اول ارتباط دارد، فروش نفت ایران است. آیا مشارکت کشورهای اروپایی در اینستکس به معنای تضمین فروش…
همین سوالات است که ظاهرا ظریف را نگران کرده و او را بر آن داشته تا از احتمال باخت همه طرف‌ها هشدار دهد. در شهریور ۱۳۹۳، ظریف گفته بود «در جهان کنونی بازی با حاصل جمع صفر که یک کشور از زیان دیگران نفع ببرد منتفی می‌باشد.»، اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا شرایط تغییر کرد.
«نه جمهوری اسلامی و نه فعالیت‌های منطقه‌ای آن، از بازگشت تحریم‌ها ضربه مرگباری نخورده‌اند. اما احتمالا دیپلماسی میان ایران آمریکا ضربه مهلکی خورده است. طرف‌های سوم تلاش خواهند کرد که واشنگتن و تهران را به میز مذاکرات برگردانند، اما احتمالا شکست خواهند خورد.»
