در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۹۵ مطلب
تهران، مذاکرات با ترامپ را جدی‌تر از بایدن تلقی می‌کند، زیرا ترامپ برخلاف بایدن، تحریم‌ها را ابزار فشار نمی‌داند بلکه حاضر است در قبال توافق، آنها را کاهش دهد. نتانیاهو همچنان بر مدل لیبی پافشاری دارد، اما چنین خواسته‌هایی احتمالاً مانعی بر سر توافق خواهد بود. همزمان، انتخاب برخی مشاوران تندرو در اطراف ترامپ، نگرانی‌ها درباره سوق یافتن سیاست خارجی آمریکا به‌سمت رویارویی نظامی با ایران را افزایش داده است.
با اعلام ترامپ مبنی بر آغاز مذاکرات با ایران، تهران با تأکید بر قالب غیرمستقیم، محتاطانه واکنش نشان داد. در حالی که نتانیاهو خواستار «گزینه لیبی» برای نابودی کامل برنامه هسته‌ای ایران است، تهران همچنان بر ماهیت صلح‌آمیز فعالیت‌های هسته‌ای خود پافشاری دارد. با افزایش ذخایر اورانیوم و تعیین ضرب‌الاجل از سوی آمریکا، فضای مذاکرات به‌شدت پرتنش شده و سناریوی شکست گفت‌و‌گو‌ها با تهدید اقدام نظامی همراه است.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در دیدار با دونالد ترامپ تلاش کرد تعرفه‌های تجاری جدید علیه اسرائیل را لغو کند، از نفوذ ترکیه در سوریه بکاهد و حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران را مطرح کند. ترامپ در مقابل، مذاکره مستقیم با ایران را اعلام کرد، اما نتانیاهو را از تشدید تنش‌ها برحذر داشت. مذاکرات ایران و آمریکا در عمان به‌صورت غیرمستقیم ادامه خواهد یافت. برخی ناظران توافق احتمالی را «برجام لایت» دانسته‌اند که احتمالاً زمان گریز ایران را کاهش می‌دهد.
در دومین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، فشار‌های بی‌سابقه‌ای علیه ایران اعمال شده؛ از تهدید به بمباران تا پیشنهاد مذاکره مستقیم و طرح بحث‌برانگیز «مدل لیبی». ترامپ در تلاش است ایران را میان پذیرش توافقی سخت‌گیرانه یا رویارویی نظامی قرار دهد. اما تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که این مسیر نه‌تنها شانس دیپلماسی را تضعیف می‌کند، بلکه خطر رویارویی را افزایش می‌دهد؛ آن‌هم در شرایطی که واشنگتن خود برای جنگی واقعی آماده نیست.
سیاست مذاکره آمریکا با ایران که در راستای منافع ملی و پرهیز از جنگ‌های پرهزینه تعریف می‌شود، با تناقض‌های داخلی و فشار جریان‌های جنگ‌طلب روبه‌رو است. این رویکرد، نیازمند دیپلماسی تدریجی و واقع‌بینانه است که تنش‌ها را کاهش دهد و اعتمادسازی کند. جنگ با ایران، نه‌تنها منابع و اولویت‌های آمریکا را تحلیل می‌برد، بلکه نفوذ جهانی این کشور را تضعیف می‌کند. در نهایت، تنها راه پیش‌رو، یک راهبرد هوشمندانه دیپلماتیک برای مدیریت مناقشه است.
دونالد ترامپ با اعلام سفر احتمالی به خاورمیانه، در بحبوحه تشدید تنش‌های منطقه‌ای و جنگ اقتصادی جهانی، با چالش‌های جدی روبه‌روست. اختلافات عربی-اسرائیلی، رویکرد فشار حداکثری آمریکا بر ایران همزمان با سیاست تنش‌زدایی برخی کشور‌های خلیج فارس با تهران، تهدید گروه‌های تروریستی و رقابت ژئوپلیتیک میان آمریکا، روسیه و چین، همه سبب شده است تا چشم‌اندازهای جهانی مبهم به‌نظر برسند. در این شرایط، موفقیت دیپلماتیک ترامپ نیازمند راهبردی روشن است؛ اما اقدامات غیرقابل‌پیش‌بینی او، تحقق دستاورد‌های ملموس وی را…
سیاست خارجی ترامپ، ترکیبی از غرور، تهدید و واکنش‌های غریزی است که نه‌تنها رهبران جهان، بلکه مشاوران نزدیک او را نیز در مدیریت بحران‌ها سردرگم کرده است. نامه‌نگاری با رهبر ایران، اظهارات متناقض درباره جنگ یا توافق و بحران‌های داخلی اسرائیل همگی نشان می‌دهند که جهان بار دیگر در آستانه آشوبی ناشی از بی‌ثباتی تصمیم‌گیری در کاخ سفید قرار گرفته است؛ آشوبی که ممکن است تبعاتی جبران‌ناپذیر داشته باشد.
تشدید تهدید‌های نظامی آمریکا و تداوم سیاست فشار حداکثری، ایران را در مسیر بازنگری در دکترین هسته‌ای قرار داده است. با افزایش حمایت افکار عمومی از تسلیحات هسته‌ای و هشدار‌های صریح مقامات بلندپایه، احتمال عبور تهران از آستانه هسته‌ای بیش از هر زمان دیگر است. اگر واشنگتن از رویکرد تقابلی خود عقب‌نشینی نکند و به مذاکراتی واقع‌گرایانه تن ندهد، ممکن است ناخواسته مسیر دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را هموار کند.
در شرایطی که صدای طبل جنگ با ایران در واشنگتن بلندتر شده، تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که اقدام نظامی نه‌تنها بی‌ثباتی منطقه را تشدید می‌کند، بلکه منافع استراتژیک آمریکا را تضعیف خواهد کرد. راهکار واقع‌بینانه، بازگشت به دیپلماسی، توافقی مرحله‌ای و قابل راستی‌آزمایی است که برنامه هسته‌ای ایران را مهار کند، از جنگ جلوگیری نماید و موقعیت آمریکا را به‌عنوان بازیگر مسئول جهانی حفظ کند.
سیاست دولت ترامپ در قبال ایران میان فشار حداکثری و تمایل به مذاکره در نوسان است. اگرچه نشانه‌هایی از تغییر لحن و تمرکز بر راستی‌آزمایی هسته‌ای دیده می‌شود، اما تردید درباره صداقت این رویکرد باقی است. ایران مذاکره با آمریکا را فعلاً رد کرده است. در آستانه فعال‌سازی مکانیسم ماشه، سرنوشت دیپلماسی به تصمیم واشنگتن وابسته است: واقع‌گرایی یا تکرار تقابل‌های بی‌ثمر گذشته.
