محمد طبیبیان، اقتصاددان ایرانی گفت: حرکت بشر به سمت بلوغ ادامه مییابد، یعنی بلوغ اجتماعی یعنی آزادگی همه. برخی جوامع این راه را سادهتر طی میکنند، اینها جوامعی بودهاند که قشر فرهیخته آگاه و دارای ذهنی منظم و برخوردار از دانش اجتماعی بودهاند و مردم نیز بهتر به روندها توجه کردهاند. برخی با زحمت بیشتری در این راه پیش رفتهاند، آنهم برحسب درجه سردرگمی، شعارزدگی، تسلیم در برابر نیروهای مسلط، سرسپردگی و مزدوری قشر تحصیلکرده و روشنفکر. برخی جوامع هم کاملا ناموفق بوده و خواهند بود.