توصیف او تنها به راه‌ها منحصر نمی‌شود و همچنین توضیحات ارزشمندی از شهر‌ها و روستاها، تجارت، مراسم، روابط اجتماعی-فرهنگی و نیز مناسبات قدرت در این مناطق را ارائه می‌کند که در کم‌تر اثری از این دوره در دست داریم.
در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۱۷ مطلب
توصیف او تنها به راه‌ها منحصر نمی‌شود و همچنین توضیحات ارزشمندی از شهر‌ها و روستاها، تجارت، مراسم، روابط اجتماعی-فرهنگی و نیز مناسبات قدرت در این مناطق را ارائه می‌کند که در کم‌تر اثری از این دوره در دست داریم.
توماس هربرت که در زمان شاه عباس در ایران بوده. او در سفرنامه خود به این نکته اذعان کرده که تریاکی‌های ایرانی معتقدند که از آن قوت می‌گیرند ولی بیشتر تریاک را برای تقویت قوای جنسی به کار می‌بردند و به این امر علاقه زیادی داشتند.
سفرنامه شاردن را یکی از دقیق‌ترین و واقع بینانه‌ترین توصیف‌های اروپائیان از ایرانیان میدانند که تاکنون به نگارش درامده است. شاردن تاجر و سیاح فرانسوی بود که در زمان شاه عباس دوم صفوی به ایران آمد و شرح مشاهدات خود را در سفرنامه‌ای ۱۰ جلدی به ثبت رساند که بار‌ها و بار‌ها ارزش خواندن دارد.
اولین باری بود که (در ایران) یک چاپارخانه می‌دیدم چاپارخانه به ایستگاه‌هایی گفته می‌شود که برای اقامت مسافران چاپارسوار و همچنین نگهداری اسب‌های چاپار ایجاد شده است. قسمت اعظم آن از گل و به شکل مربع است. دیوار‌های رفیعی دارد که در هر گوشه آن برجی قد برافراشته.
سومین سفر ناصرالدین شاه به اروپا در فروردین سال ۱۲۶۸ شمسی آغاز شد؛ او در این سفر ابتدا به روسیه رفت و سپس عازم کشور‌های آلمان، هلند، بلژیک، انگلستان و فرانسه شد.
سفرنامه‌های تاریخی که از سوی سیاحان و جهانگردان خارجی نوشته شده‌اند که به ایران سفر کردند و برخی مدتی را در تهران اقامت داشتند. توصیفات جالبی از تهران در این سفرنامه نقل شده که حال و هوای بازار تهران در آن دوران خواندنی و هم شنیدنی است.
غیر از سفرنامه‌ها، تاریخ روشنی از آن دوران وجود ندارد. عمده‌ترین سفرنامه در این زمینه سفرنامه و خاطرات حاج‌سیاح محلاتی است که سفری به خارج (اروپا، آمریکا و هند) داشته و دیده‌هایش مشابه دیگران است، اما پس از بازگشت به کشور، سفری طولانی از بوشهر تا بیشتر شهر‌های ایران در غرب و شرق انجام داده و با قلمی شیرین و روان، شرح این سفر‌ها را نوشته است.
فرد ریچاردز عضو انجمن سلطنتی نقاشان و حکاکان انگلستان، در نخستین سال‌های حکومت پس از قاجار به ایران سفر می‌کند. او در طول مدت اقامت در ایران گزارش و نقاشی‌هایی از وضعیت زندگی و کسب و کار مردمان آن روزگار ارائه می‌دهد
تنها اروپاییان نبودند که تجارب خود را از سفر به مکه در هنگام موسم حج نوشته بودند. مایکل وولفی (Michael Wolfe)، شاعر و نویسنده آمریکایی، یکی از افرادی است که تجارب خود را از سفر حج به رشته تحریر درآورده است.
جلال در سال ۱۳۴۳ خورشیدی به روسیه سفر کرد. این سفر، در پی دعوت «انجمن فرهنگی ایران و شوروی» برای شرکت در «هفتمین کنگره مردم‌شناسی مسکو»، صورت گرفت. این کتاب شرح این سفر و حاصل یادداشت‌ها و دست‌نوشته‌های جلال در طول سفر است.