خاتمی: عدالت امری تحمیلی نیست
ف رارو- رئیس‌جمهور سابق کشورمان با محکومیت اقدام تروریستی رخ داده در زاهدان و تسلیت به بازماندگان و مردم زاهدان، آن را جنایتی وحشتناک خواند و گفت:« درست در هنگامی كه تحریم‌ها علیه ایران اعمال می شود از سوی برخی کشورها به تروریست‌های منفوری كه هزاران تن از مردم بیگناه از جمله مسئولان عالیرتبه و محبوب را ترور كردند اجازه فعالیت مجدد داده می‌شود و آنها را از لیست تروریست‌ها خارج می كنند که ملت ما همه این اقدام‌ها را به منزله توطئه‌ای علیه خود تلقی می‌كند.»
به گزارش پارلمان نیوز، حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمدخاتمی در دیدار با جمعی از ایثارگران و رزمندگان دوران دفاع مقدس اعیاد ماه‌های رجب و شعبان را تبریک گفت و با اشاره به حوادث دلخراش زاهدان اظهار داشت:« درست است كه بسیاری از كشورها این جنایت را محكوم كرده اند ولی اعمال و معیارهای دوگانه آنها موجب بدبینی ملت ما و دیگران خواهد بود؛ درست در هنگامی كه تحریم‌ها علیه ایران اعمال می شود به تروریست‌های منفوری كه هزاران تن از مردم بیگناه از جمله مسئولان عالیرتبه و محبوب را ترور كردند اجازه فعالیت مجدد داده می‌شود و مورد حمایت قرار می‌گیرند و آنها را از لیست تروریست‌ها خارج می كنند.»
عدالت امری تحمیلی نیست
سید محمد خاتمی همچنین در ادامه به تشریح دیدگاه های خود در باره جامعه اسلامی پرداخت. وی با طرح این سئوال که که «كدام جامعه؛جامعه مطلوب است؟»، اظهار داشت:« اگر جامعه كمال مطلوب در پایان تاریخ محقق می‌شود و اینك در دسترس نیست، آیا میزان ها و معیارهایی وجود دارد كه بر پایه آن تا حد امكان بتوان به سوی آن جامعه حركت كرد؟یعنی جامعه‌ای كه در آن انسان(هر انسان) محترم باشد واحساس امنیت كند و از مزایای معنوی و مادی زندگی برخوردار باشد؟»
رئیس بنیاد باران تاکید کرد:« با رجوع به آموزه‌های الهی و سنت و سیرت پیامبر(ص) و معصومان(ع) و نیز تدبر و خردورزی، دستیابی به این موازین كار چندان دشواری نیست.آنچه در یك كلام می‌توان گفت این است که میزان روابط و آهنگ حركت در جامعه مطلوب "عدالت" است، منتهی عدالتی كه توسط انسان آگاه و آزاد باید ایجاد و از آن پاسداری شود.
عدالت امری تحمیلی نیست، پیامبر با كتاب و میزان آمده است تا مردم آگاه و مصمم شوند و خود به "قسط" برخیزند.»
سیدمحمدخاتمی همچنین تصریح کرد:« عدالت كیمیای گرانبها و جامع الاطرافی است كه خلاصه كردن آن در عدالت اقتصادی(كه البته مهم است) آن هم تحت توهمات مدرن ماركسیستی و غیر ماركسیستی جفای به انسان است.عدالت نمی‌تواند همراه با تحقیر انسان و نادیده انگاشتن كرامت او باشد كه این خود بیداد بزرگ است.»
اصلا عدالت شاخه‌ای از اخلاق است
رئیس دولت اصلاحات ادامه داد:« از سوی دیگر جامعه مطلوب؛ جامعه‌ای اخلاقی است، اصلا عدالت شاخه‌ای از اخلاق است؛ وفا، راستی، محبت به دیگران، امانت داری، دوری از خشم و صدها موردی كه در قرآن و متون دینی و نیز آراء فیلسوفان و معلمان اخلاقی آمده است باید بر جامعه حاكم باشد.»
رئیس‌جمهور سابق کشورمان گفت:« حكومت (نهاد حكومت) كه محور و هسته مركزی جامعه است نیز باید با میزان عدالت و اخلاق ارزیابی شود.»
وی با تاکید بر اینکه «از جمله شروط مهم مطلوبیت حكومت این است كه بر آمده از اراده و خواست جامعه و برخوردار از رضایت مردم باشد»، اظهار داشت:« ما توفیق حضور در حكومت معصوم را نداشته‌ایم، ولی با رجوع به تاریخ و آموزه‌های دینی تردید نكنیم كه رضایت مردم شرط مهم تحقق حكومت منسوب و سازگار با دین است.»
رئیس بنیاد باران یادآور شد:« نه پیامبر(ص) و نه امام علی(ع) و نه نمایندگان اصلی دین، هیچگاه حاضر نبودند بدون رضایت مردم و به اصطلاح امروز، رای و خواست آنان حكومت خود را به هر قیمتی بر مردم تحمیل كنند.»
لازمه شرط رضایت مردم پاسخگویی حكومت به مردم نیز هست
ئیس موسسه بین‌المللی گفتگ‌و‌گوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها تصریح کرد:« پیامبر(ص) هنگامی یثرب را به مدینه النبی تبدیل كرد كه تمام مردم آن ناحیه (اوس و خزرج) از او خواستند با او بیعت كردند و حتی توافق امنیت غیر مسلمانان مدینه رانیز بدست آورد؛ داستان حكومت امام علی(ع) و كلام بلند او نیز معروف است كه اگر حضور حاضر نبود و یاری فراگیر مردم حجت را بر او تمام نكرده بود و عهدی كه میان عالمان خیرخواه و آگاهان عدالت جو و خداوند بر لزوم جانبداری از ستمدیدگان و رفع بیداد و ستم وجود نداشت امام حكمروائی را نمی‌پذیرفت.»
وی با طرح این سئوال که «چرا در دوران بحران سیاسی اواخر قرن اول و اوایل قرن دوم هجری و سست شدن پایه‌های حكومت اموی و مروانی كه قطعا امكان فراهم آمدن عِدّه و عُدّه و تشكیل حكومت برای بعضی امامان ما فراهم بود (بنی‌عباس با شعار خشنودی اهل بیت با همین شیوه روی كار آمدند) چرا امامان حاضر نشدند چنین كنند؟» گفت:« آیا جز این است كه رضایت و خواست و رای مردم برای حكومت معصوم شرط می‌دانستند؟چه رسد به ما كه در زمان غیبت معصوم به سر می‌بریم و همه انسان‌های محدود و آسیب پذیر و دارای كاستی فراوانیم.»
حاكمیت بر سرنوشت خود از مشهورات زمانه است
خاتمی با بیان اینکه « لازمه شرط رضایت مردم پاسخگویی حكومت به مردم نیز هست»، اظهار داشت:« در چنین حكومتی، آزادی اندیشه و بیان در جامعه یك اصل محكم و از حقوق اساسی مردم و پاسداشت آن عین عدالت اخلاقی بودن است.»
وی ادامه داد:« امروز بشر و بعد از كشاكش‌های مهم تاریخی به این نتیجه رسیده است كه "مردم‌سالاری" كم هزینه‌ترین و پر فایده‌ترین شیوه حكومت است و حق حاكمیت بر سرنوشت خود و آزادی اندیشه و بیان و نقد بخصوص نقد حكومت، به‌رسمیت شناخته شده و از مسلمات و مشهورات زمانه است.»
خاتمی افزود:« این امام علی(ع) است كه 14 قرن قبل كه منطق وحشتناك "حق با كسی است كه غلبه و استیلاء به هر قیمتی پیدا كند"رایج بود و ترویج می‌شد؛ از حق و تكلیف حكومت سخن می‌گوید. طرفه اینكه نصیحت در آشكار و نهان و انتقاد خیرخواهانه را وظیفه مردم و حق حاكم می‌داند یعنی آنچه امروز با هیاهو و افتخار به عنوان حق مردم شناخته می شود امام آن را وظیفه می‌داند.»
وی همچنین اظهار داشت:« امام(ع) مردم را تشجیع می‌كند كه در برابر او همچنانكه در برابر جباران سخن می‌گویند سخن نگویند و نیز خود را نه تنها در برابر هم‌كیشان كه در برابر همه مردم، از هر آئین و گرایشی مسئول می‌داند و پاس حق و حرمت همه را دارد.»
بد اخلاقی اگر از سوی حاكمان باشد بدتر است
رئیس بنیاد باران خطاب به حضار گفت:« امروز در خدمت شما بزرگان حاضر در جبهه و مدافع اسلام و انقلاب و ایران و جانبازان و بازماندگان شهیدان عزیز هستیم و می‌دانیم كه فداكاری‌های شما و صدها هزار نفر چون شما برای استقرار نظامی بوده است كه اگر نه در حد كمال مطلوب ولی جاری و حركت كننده به سوی آن جامعه بوده است و اینجاست كه باید بد اخلاقی محكوم شود، بد اخلاقی اگر از سوی حاكمان باشد بدتر است.باید بی عدالتی مورد انتقاد قرار گیرد و اگر به نام عدالت بی عدالتی شود بدتر است.»
باید از آزادی بیان و اجتماعات و تشكل‌ها دفاع شود
خاتمی همچنین در پایان با توجه به لزوم آزادی های اجتماعی تاکید کرد:« باید از آزادی بیان و اجتماعات و تشكل‌ها دفاع شود و اگر این آزادی‌ها به نام انقلاب محدود شود بدتر است. باید هر جا احساس كنیم حقی از مردم ضایع می‌شود تذكر دهیم و به سوی وضعیتی حركت كنیم كه جامعه آزاد؛ برخوردار از حقوق اساسی و دارای اخلاق و عدالت داشته باشیم.»
