مخالفت کسانی که قبلا به کلیات سهمیه‌بندی رای داده‌اند، نهایت بی‌انصافی است
سعید لیلاز: سهمیه‌بندی بنزین گامی برای عدالت اجتماعی است
به نظر من اگر برخی از نمایندگان مجلس بخواهند به این طرح اعتراض کنند، نهایت بی‌انصافی و بی‌مسوولیتی است. چراکه آن‌ها هم در قوانین مختلف، این طرح را قبول کرده‌اند و هم می‌دانند که اقتصاد کشور چاره‌ای به غیر از اجرای این طرح ندارد. اصلاح قیمت سوخت ممکن بود که در دو سال پیش به عنوان یک طرح محسوب می‌شد، اما اکنون جز اجبار چیز دیگری نیست.
روزنامه اعتماد با سعیدلیلاز اقتصاددان درباره سهمیه بندی اخیر بنزین مصاحبه کرده و او در این گفت‌وگو به انتقاد از مخالفین این تصمیم پرداخته است. بخش‌هایی از مصاحبه را می‌خوانید:
اعتراضات پراکنده را چگونه می‌بینید؟
به نظر من گرفتاری و چالش‌های مردم در جای دیگری است و صرفا در مورد این طرح نیست. اینکه اگر شما مقدار مصرف طبقات بالای جامعه در حوزه سوخت را به شهرستان‌های محروم بدهید، خوب است و اعتراض مردم به دلیل این است که یک جریانی را به صورت سمبل بهانه کرده‌اند و از این موضوع می‌خواهند باقی معضلات و مشکلات را پیش بکشند. اما نمی‌دانند که این نتیجه فسادی است که بیش از ۱۵ سال است، گریبان کشور ما را گرفته و رها نمی‌کند و به انواع تبعیض‌ها واکنش نشان می‌دهد در غیر این صورت وقتی یارانه بنزین دهک اول جامعه ۲۳ برابر دهک دهم جامعه است- با توجه به این شکاف- می‌توانیم بگوییم که طرح سهمیه‌بندی بنزین، بازگرداندن این مبلغ به افراد کم‌درآمد است.
اعتراضات پراکنده را چگونه می‌بینید؟
به نظر من گرفتاری و چالش‌های مردم در جای دیگری است و صرفا در مورد این طرح نیست. اینکه اگر شما مقدار مصرف طبقات بالای جامعه در حوزه سوخت را به شهرستان‌های محروم بدهید، خوب است و اعتراض مردم به دلیل این است که یک جریانی را به صورت سمبل بهانه کرده‌اند و از این موضوع می‌خواهند باقی معضلات و مشکلات را پیش بکشند. اما نمی‌دانند که این نتیجه فسادی است که بیش از ۱۵ سال است، گریبان کشور ما را گرفته و رها نمی‌کند و به انواع تبعیض‌ها واکنش نشان می‌دهد در غیر این صورت وقتی یارانه بنزین دهک اول جامعه ۲۳ برابر دهک دهم جامعه است- با توجه به این شکاف- می‌توانیم بگوییم که طرح سهمیه‌بندی بنزین، بازگرداندن این مبلغ به افراد کم‌درآمد است.
در سال ۸۹ وقتی موج اول پرداخت یارانه و واقعی کردن قیمت بنزین پیش کشیده شد ما شاهد تحول جدید در بهبود وضعیت اقتصادی بودیم و اکنون من معتقدم این طرح می‌تواند به بهبود وضعیت بعد از مدت کوتاهی بینجامد. معتقدم غیر از اینکه این وضعیت گام مثبت و رو به جلو است، اوضاع اجتماعی جامعه بهتر می‌شود و سبب بالا رفتن قدرت خرید افراد کم درآمد می‌شود. اکنون ما با بحران فرودستانی روبه‌رو هستیم که حتی برای خرید نان با مشکل مواجه هستند و این همه دلایل ناکارآمدی‌هایی است که می‌تواند با طرح جدید دولت در مورد بنزین بهبود پیدا کند.
اضافه کردن یارانه ۱۸ میلیون خانوار تا چه اندازه می‌تواند تبعات منفی افزایش قیمت بنزین را کم کند؟
نکته جالب توجه همین است که ۱۸ میلیون خانوار می‌توانند از درآمد‌های این طرح بهره‌مند شوند. این موضوع می‌تواند نقطه امید در طرح مورد نظر باشد. وقتی ما به مردم بنزین می‌دهیم این امکان را به آن‌هایی که خودرو دارند، می‌دهیم که از آن استفاده کنند. ولی هنگامی که پول بنزین را به مردم می‌دهیم در واقع ۲ امکان را به مردم می‌دهیم: یکی اینکه می‌توانند برای رانندگی بنزین داشته باشند و دیگر اینکه می‌توانند حق انتخاب داشته باشند.
اضافه کردن یارانه ۱۸ میلیون خانوار تا چه اندازه می‌تواند تبعات منفی افزایش قیمت بنزین را کم کند؟
نکته جالب توجه همین است که ۱۸ میلیون خانوار می‌توانند از درآمد‌های این طرح بهره‌مند شوند. این موضوع می‌تواند نقطه امید در طرح مورد نظر باشد. وقتی ما به مردم بنزین می‌دهیم این امکان را به آن‌هایی که خودرو دارند، می‌دهیم که از آن استفاده کنند. ولی هنگامی که پول بنزین را به مردم می‌دهیم در واقع ۲ امکان را به مردم می‌دهیم: یکی اینکه می‌توانند برای رانندگی بنزین داشته باشند و دیگر اینکه می‌توانند حق انتخاب داشته باشند.
فرض کنید یک خانواده ۴ نفره که در ماه ۲۰۰ هزار تومان از یارانه استفاده می‌کند از ماه آینده می‌تواند حدود ۲۰۰ لیتر بنزین داشته و حتی اگر یک خودرو هم داشته باشد با توجه به ۶۰ لیتر سهمیه ماهانه این خانوار در ماه ۲۶۰ لیتر بنزین خواهد داشت. آن‌هایی هم که ماشین ندارند برای اولین بار می‌توانند یارانه خود را از سوخت به صورت مستقیم دریافت کنند. پس این موضوع می‌تواند گام بسیار مهمی برای اقتصاد کشور محسوب شده و سبب کاهش شکاف طبقاتی شود.
به نظر جنابعالی ممکن است از اعتراضات سوءاستفاده شود؟ چه کسانی از این اوضاع سود خواهند برد؟
هیچکس با اعتراضات مردمی مخالف نیست، این حق مردم است که با این طرح مخالفت یا موافقت کنند، ولی اگر رسانه‌ها به خصوص رسانه ملی می‌خواهد این اخبار را پوشش دهد باید حداقل تا ۲ هفته به دولت فرصت داده قولی که به مردم داده است و می‌خواهد یارانه نقدی دوسوم مردم را افزایش دهد، عملی کند. اکنون زمان مناسبی برای اعتراض نیست.
به نظر جنابعالی ممکن است از اعتراضات سوءاستفاده شود؟ چه کسانی از این اوضاع سود خواهند برد؟
هیچکس با اعتراضات مردمی مخالف نیست، این حق مردم است که با این طرح مخالفت یا موافقت کنند، ولی اگر رسانه‌ها به خصوص رسانه ملی می‌خواهد این اخبار را پوشش دهد باید حداقل تا ۲ هفته به دولت فرصت داده قولی که به مردم داده است و می‌خواهد یارانه نقدی دوسوم مردم را افزایش دهد، عملی کند. اکنون زمان مناسبی برای اعتراض نیست.
ثروت ملی یعنی- نفت- در ایران به عاملی در جهت آلودگی هوا و تخریب محیط زیست تبدیل شده است. حتی اگر ما این ثروت را در چاه بریزیم، بهتر از آن است که به اولین دلیل شیوع سرطان مردم تبدیل شود! حالا دولت می‌خواهد در کاهش امراضی که به وسیله آلودگی هوا به مردم منتقل می‌شود هم گام مثبتی بردارد. باید از او حمایت کرد.
اعتراضات برخی نمایندگان و بزرگان دینی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به نظر من اگر برخی از نمایندگان مجلس بخواهند به این طرح اعتراض کنند، نهایت بی‌انصافی و بی‌مسوولیتی است. چراکه آن‌ها هم در قوانین مختلف، این طرح را قبول کرده‌اند و هم می‌دانند که اقتصاد کشور چاره‌ای به غیر از اجرای این طرح ندارد. اصلاح قیمت سوخت ممکن بود که در دو سال پیش به عنوان یک طرح محسوب می‌شد، اما اکنون جز اجبار چیز دیگری نیست.
اعتراضات برخی نمایندگان و بزرگان دینی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به نظر من اگر برخی از نمایندگان مجلس بخواهند به این طرح اعتراض کنند، نهایت بی‌انصافی و بی‌مسوولیتی است. چراکه آن‌ها هم در قوانین مختلف، این طرح را قبول کرده‌اند و هم می‌دانند که اقتصاد کشور چاره‌ای به غیر از اجرای این طرح ندارد. اصلاح قیمت سوخت ممکن بود که در دو سال پیش به عنوان یک طرح محسوب می‌شد، اما اکنون جز اجبار چیز دیگری نیست.
به هر حال دولت با این کار به همه اقشار کشور قدرت انتخاب خواهد داد با پول سوختی که سهم‌شان خواهد شد چه کاری را انجام دهند. با این طرح به جای اینکه به اقشار بالای جامعه توجه شود به همه مردم توجه خواهد شد. این موضوعی است که اگر برای مراجع تقلید هم دقیقا بازگو شود به آن توجه خواهند داشت. این طرح می‌تواند برای همه مردم به‌خصوص افراد کم‌درآمد مفید باشد.
